Anal Fissür Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Anal kanal içerisinde oluşan ve dıştaki hassas cilt tabakasına uzanan milimetrik yırtılmalardır. Çoğunlukla zorlu ıkınmalar sırasında meydana gelen fissürlerin yerleşimi mukakutanöz bileşkeden, dentat line’a kadardır. Fissür oluştuktan sonra dışkılama iki nedenden dolayı daha da zorlaşır. Fissür oluşumundan sonra hastalar makatlarını sıkarak dışkılama sırasında bilmeden fissürün daha da genişlemesine neden olurlar. Ağrı korkusuyla dışkılama gerçekleştirilmedikçe dışkı sertleşir ve fissür iyice derinleşir.

Akut ve kronik fissürler arasında semptomatik açıdan fark yoktur.15-20 güne yakın bir süre içerisinde iyileşme gözlenmeyen fissürler kronik kabul edilir. Anal fissürlerin anal kanaldaki yerleşim yeri erkeklerin %99’unda, saat 12 hizasında(kuyruk sokumuna doğru), erkeklerin %1’inde saat 6 hizasındadır(öne doğru).Kadınların ise %90’ında saat 12 hizasında,%10’unda saat 6 hizasındadır.Anal fissürler nadiren yan duvarlarda yerleşim gösterir. 

Fissür oluşumundan sonra hastalar makatlarını sıkarak dışkılama sırasında bilmeden fissürün daha da genişlemesine neden olurlar. Ağrı korkusuyla dışkılama gerçekleştirilmedikçe dışkı sertleşir ve fissür iyice derinleşir. Anal fissür, her yaşta görülebilmekle birlikte sıklıkla genç ve orta yaş erişkinlerde rastlanır. Kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta görülür, cinsiyet ayrımı yoktur.
Anal fissürler akut ve kronik olmak üzere iki şekilde tanımlanır. Akut ve kronik fissürler arasında semptomatik açıdan fark yoktur.15-20 güne yakın bir süre içerisinde iyileşme gözlenmeyen fissürler kronik kabul edilir. Anal fissürlerin anal kanaldaki yerleşim yeri erkeklerin %99’unda, saat 12 hizasında(kuyruk sokumuna doğru), erkeklerin %1’inde saat 6 hizasındadır(öne doğru).Kadınların ise %90’ında saat 12 hizasında,%10’unda saat 6 hizasındadır.Anal fissürler nadiren yan duvarlarda yerleşim gösterir.

Akut fissür hastalarının %70 kadarı, ilaç tedavisine ek olarak, beslenme ve dışkılama alışkanlığının değiştirilmesi ve sıcak su oturma banyosu ile iyileşmektedir. Beslenme alışkanlığı daha çok su ve lifli gıda tüketimine döndürülmeli, dışkılamanın ise düzenli ve aşırı ıkınmadan gerçekleştirilmesi sağlanmaktadır. İlaç tedavisi, rahatlatıcı anal pomadlar ve lokal anestezik madde içeren pomadlardır. Son yıllarda geliştirilmiş olan bazı lokal ilaçlarla da akut anal fissür tedavisi yapılabilmektedir.

GTN pomat: %0,2 isosorbit dinitrat içeren pomat günde 3 kez anüs etrafına ve fissür tabanına doğru sürülür. Ağrıyı azaltmakta oldukça başarılıdır, anal spazmın da azalmasını sağlar ancak iyileştirici etkisi yoktur. Başağrısı, hipotansiyon, makatta yanma gibi yan etkiler hastayı tedaviden soğutabilir, hastanın uyumunu güçleştirir.,
Diltiazem Pomat: %2’lik diltiazem pomat 2-8 hafta süre ile günde 3 kez makat çevresine sürülerek uygulanır. GTN Pomat gibi ağrıyı azaltıcı etki gösterir. İyileştirici etkisi oldukça sınırlıdır, iyileştirici olduğunda bile yüksek oranda nüks riski vardır.
Botox Enjeksiyonu: İnternal sfinkter kaslarına yapılan bir enjeksiyonla bu kaslar felç olur. Sfinkterotominin ardından en etkili yöntemdir. Kronik anal fissür de dahil oldukça etilidir. Lokal anasteziyi dahi tolere edemeyecek kadar genel durumu kötü olan hastalarda altın standart sayılabilir.Bu yöntemin uygulaması oldukça kolay ve hasta uyumu çok yüksektir. %90’lara kadar başarı sağlayan bu yöntemin en önemli dezventajı, tedavi süreci boyunca geçici inkontinansa neden olmasıdır. Diğer bir dezavantajı ise tekrar dozu gerektirebilmesidir. Akut fissürün tedavisi, nüksü ve kronikleşmeyi önlemek ana amacı doğrultusunda gerçekleştirilir. Bu tedaviye rağmen 15-20 günden uzun süreçte iyileşmeyen hastalarda cerrahi tedavi uygulanır.