Gastrointestinal Sistem Kanamaları Nelerdir?

Click to rate this post!

[Total: 10 Average: 3.2]

Gastrointestinal Sistem Kanamaları

Gastrointestinal sistem kanamaları, hastaların acil servise başvurma nedenlerinin başında gelir.

Genellikle halsizlik ve baş dönmesi gibi çeşitli semptomlarla birlikte görülen GİS kanamaları alt ve üst olmak üzere temelde ikiye ayrılır.

Bu yazımızda gastrointestinal kanama çeşitleri, nedenleri ve belirtileri konularını detaylıca inceledik.

Gastrointestinal Kanama Çeşitleri Nelerdir?

Gastrointestinal sistem kanamaları çeşitli semptomlarla birlikte baş gösterebilir ve farklı alt kategorilere ayrılır. GİS kanamaları gizli ya da aşikar şekilde olabilir. Aşikar kanamalar şunlardır:

Melana
Hematokezya
Hematemez

Melana: Dışkının bir kısmı bağırsak bakterileri tarafından sindirilir. Bu durumda dışkı katran renkli, cıvık ve pis kokulu olur.

Bu durum “melana” olarak adlandırılır ve üst GİS kanama çeşitlerinden biridir.

Hematokezya: Parlak kırmızı renkte dışkılama ile gözlemlenen hematokezya, genellikle üst gastrointestinal sistem kanamaları arasında yer alır.

Hematemez: Latince kan ve kusmak kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşan bir terim olan hematemez, mide sıvısı ile karışan kanın kusulması durumudur. Kan midede kaldığı süreye bağlı olarak parlak kırmızı, taze kan veya kahve telvesi renginde olabilir.

Hematemez genelde üst gastrointestinal sistem kanamalarında görülür. Fakat sıklıkla burun boşluğundan gelen epistaksis kanamaları veya solunum sistemi kaynaklı hemoptizi kanamaları ile karıştırılır.

Bunlar dışında GİS kanamaları gizli olarak da ortaya çıkabilir. Bu durumda, kan pozitifliği halinde belirti verir, hafif ve sinsi şekilde gerçekleşir.

Bu nedenle altta yatan neden ilk başta anlaşılmayabilir. Gizli kanamalar dispne, soluk ten rengi, halsizlik ve demir eksikliği anemisi gibi semptomları da beraberinde getirir.

Demir eksikliği anemisi dışkıdaki gizli kan varlığı ile saptanır. Bu tarz kanamalar üst veya alt GİS kaynaklı meydana gelebilir.

Menopoz sonrası kadınlarda ve 40 yaşın üzerindeki erkeklerde gastrointestinal kanamalara bağlı kanserin önemli bir belirtisidir.

Gastrointestinal Kanama Nedenleri Nelerdir?

Gastorintestinal sistem kanamaları alt veya üst kaynaklı pek çok rahatsızlık nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu durumda altta yatan rahatsızlığa göre kanama sebebi de farklılaşır.

GİS kanamaları genellikle üst kaynaklı olup, bu kanamaların %80’inde kanama kendiliğinden durur. %20’sinde ise kanama devam eder. Üst gastorintestinal sistem kanaması genel olarak;

Mide ülseri
Duodenal ülser
Özofagus varisleri
Eroziv gastroduodenit
Mallory-Weiss sendromu kaynaklıdır.

Bunlar dışında; gastrik varis, neoplazi, gastrik erozyon, özefajit, portal hipersantif gastropati sebeplidir.

Nadiren de olsa özefagus ülseri, hemobili, Crohn hastalığı ve belirlenemeyen nedenler kaynaklı ortaya çıkabilir.

Gastrointestinal Kanama Belirtileri Nelerdir?

Gastrointestinal kanama pek çok farklı değişkene göre ortaya çıkabilir. Gastrointestinal kanama belirtilerinin erken şekilde tespit edilmesi ve gerekli müdahalelerin yapılması hastanın daha büyük sorunlar yaşamaması adına önemlidir.

Aynı zamanda gastrointestinal kanamada belirtiler kanamanın şiddetine göre değişkenlik gösterebilir.

Buna göre; hastada şu belirtiler varsa gastrointestinal kanamadan şüphelenilebilir:

Nefes darlığı
Bulantı hissi ya da kusma
Ayakta duramama, denge kaybı ve bayılma
Karın bölgesinde ya da üst batın olarak adlandırılan bölgede rahatsızlık, ağrı ya da sancı
İştahsızlık ve midede aşırı bir tokluk hissi
Tansiyon düşmesi ve göz kararması
Aşırı terleme ve kalp çarpıntısı
Sürekli ishal ya da sıvı dışkı
Hazımsızlık hissi ya da şişkinlik
Kahve telvesine benzer şekilde kusma
İdrar miktarında azalma
Dışkının çok siyah bir renkte ya da katran gibi olması
Makat bölgesinden parlak ya da koyu kırmızı kan gelmesi

Eğer siz de bu belirtilerden birkaçını aynı anda yaşıyorsanız, gastrointestinal kanama gibi bir rahatsızlığınız olmasa bile, emin olmak ve gerekli tetkikleri yaptırmak üzere mutlaka bir doktora başvurun.

Gastrointestinal Kanama Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kanamanın odağı ve şiddeti belirlendikten sonra, hastalığın durumuna göre doktor tarafından farklı gastrointestinal sistem kanama tedavi yöntemleri uygulanabilir.

Öncelik kanama bölgesi saptanmalı ve hastanın ayrıntılı olarak bilgilendirilmesi gerekir.

Bu tarz durumlarda en çok uygulanan tedavi yöntemi, kanamanın olduğu bölgenin hemoklips kullanılarak kapatılmasıdır.

Endoskopi yöntemi kullanılarak mide mukozasına yerleştirilen klipsler, yaranın kapanmasını takriben yaklaşık 1 hafta ya da daha az bir süre içerisinde kendiliğinden düşerler.

Söz konusu yöntem, gastrointestinal kanama tedavisinde kullanılan en hızlı ve en etkili yöntemdir.

Eğer söz konusu kanamanın sebebi varis oluşumu ya da peptik ülser ise, bu durumda gastrointestinal hastasına ilaç tedavisi uygulanabilir.

Sıklıkla kullanılan ilaçlar vasopressin, proton pompa inhibitörü ve somatostatin türü ilaçlardır.

Eğer endoskopik hemoklips yöntemi ya da ilaç tedavisi sonucunda kanama giderilemedi ise, bu durumda cerrahi müdahale ile kanama durdurulur.

Gastrointestinal Kanama Tehlikeli Midir?

Her hastalık gibi, gastrointestinal kanama da erken teşhis edilmediğinde ve tedaviye zamanında başlanmadığında ortaya ciddi sorunlar çıkabilir.

Hatta zamanında önlem alınamadığı durumlarda mortaliteyle bile sonuçlanabilir.

Obezite gibi altta yapan başka rahatsızlıklara sahip olan insanlarda ve 60 yaş üstü insanlarda, sağlık durumuna bağlı olarak ortaya çıkabilecek sorunlar daha büyük olabilir.

Bu yüzden en ufak bir şüphede bile, gerekli kontrolleri yaptırmak adına bir doktora başvurmak gerekiyor.

Gastrointestinal Kanama Kimlerde Görülür?

Gastrointestinal kanama hemen hemen her insanda görülebileceği gibi, bazı hasta grupları için daha büyük risk oluşturur. Örneğin yemek borusu varisi bulunan insanlarda gastrointestinal kanama görülme olasılığı daha yüksektir.

Yemek borusu varisleri bulunan hastalarda, karaciğerde siroz görülme ihtimali bulunur. Karaciğer sirozu olan hastalarda bir kanama meydana geldikten sonra, tedavisi sonrası tekrar kanama meydana gelmesi ihtimali de oldukça yüksektir.

Bu yüzden bu tür hastalarda kanama tedavi edildikten sonra, tekrar kanama meydana gelmemesi için yemek borusunda meydana gelen varislerin de ortadan kaldırılması gereklidir.

Aynı zamanda şu hastalıkları bulunan insanlarda da gastrointestinal kanama görülme ihtimali vardır:

Onikiparmak bağırsağı ve mide ülserleri
Kanamalı gastrit
Mide kanseri

Risk grubundan bulunan hastaların herhangi bir gastrointestinal kanama rahatsızlığı yaşanmadığı durumlarda da, zaman zaman kontrollerini yaptırmaları, kendileri açısından faydalı olacaktır.

Gastrointestinal Kanama Geçirenler Nasıl Beslenmeli?

Yiyeceklerin ne çok sıcak, ne de çok soğuk olması gerekir. Mide asit salgısını arttırmaması adına, çay ve kahve tüketimi kontrollü şekilde olmalıdır. Mayalı gıdalar tüketilmemeli, meyveler kabukları soyularak tüketilmelidir.

Yemekler kızartma yöntemi ile değil, haşlama, fırında pişirme ya da buğulama yöntemi ile pişirilmelidir. Aynı zamanda yemekler yavaşça ve iyi çiğnenerek yenmelidir.

İlaçlar Mide Kanamasına Sebep Olur Mu?

İstatistiklere göre mide kanaması, en sık şekilde kontrolsüz ağrı kesici kullanımından kaynaklanmaktadır.

Özellikle yaş ortalaması yüksek insanlarda ağrı kesici kullanımına bağlı olarak mide kanaması gibi sorunlar meydana gelebiliyor.

Bu yüzden risk grubunda bulunan hastaların ilaç kullanımını ancak doktor tavsiyesi üzerine gerçekleştirmesi gerekiyor.

Mide Kanaması Kan Tahlilinde Çıkar Mı?

Eğer bir hastada mide kanaması şüphesi duyuluyorsa genellikle kan sayımı, trombosit sayısı, kan pıhtılaşması ve karaciğer fonksiyonları testleri istenmektedir.

Sonuç olarak söz konusu kan testleri, mide kanamasının teşhisinde kullanılmakta ve sonuç alınmaktadır.